Spławiki do tyczki.
|
Spławik jest podstawowym elementem zestawu do łowienia tyczką.
Jest tym elementem, dzięki któremu mamy możliwość kontrolowania zestawu, ale nie tylko.
To właśnie spławik sygnalizuje brania, a jego wyporność pozwala nam utrzymać przynętę na pożądanej głębokości.
Tak istotny element zestawu doczekał się wielu modyfikacji i odmian, dlatego obecnie mamy setki, a nawet tysiące różnych modeli spławików i wielu wędkarzy ma spory ból głowy kiedy musi wybrać ten właściwy.
W jaki sposób zatem wybrać odpowiedni spławik? Na ten temat postaram się napisać kilka słów w poniższym artykule.
|
|
Każdy spławik zasadniczo składa się z 4 części:
- korpusu (1)
- antenki (2)
- kila (dolnej antenki) (3)
- oczka mocującego żyłkę (4)
|
|
Korpus daje spławikowi wyporność i to od niego zależy gramatura spławika.
Obecnie najpopularniejsze są spławiki zrobione z balsy, choć coraz większym powodzeniem cieszą się spławiki z pianki poliuretanowej (PUR).
Zaletą balsy jest jej bardzo duża wyporność. Spławik z niej wykonany będzie miał mniejszą objętość, od spławików wykonanych z innych materiałów. Dzięki temu będzie stawiał dużo mniejszy opór przy braniu niż spławik wykonany z pianki poliuretanowej.
Balsa jest jednak bardzo miękka i delikatna, dlatego spławiki z niej wykonane są bardzo podatne na zniszczenia. Zarówno zgniecenia, jak również przecięcia żyłką, jak również wyrwania poszczególnych elementów.
W tym przypadku spławiki z pianki PUR są zdecydowanie bardziej odporne. Prawie niezniszczalne. Ma to ogromne znaczenie przy łowieniu dużych ryb (np. karpi), gdzie na spławik działają ogromne przeciążenia.
|
Kształt korpusu jest najważniejszą cechą spławika. To właśnie on determinuje w jakich warunkach spławik powinien być używany.
Poniżej postaram się przedstawić najważniejsze rodzaje korpusów oraz opisać ich przeznaczenie.
|
LIZAKI
Typowo wyspecjalizowanymi spławikami są tzw. lizaki, czyli spławiki płaskie. Przeznaczone są wyłącznie do łowienia na rzece, najlepiej o równym uciągu, bez zawirowań. Łowiąc spławikami tego typu należy cały czas go kontrolować poprzez napiętą żyłkę między szczytówką, a wędką. Praktycznie nie da się nimi łowić na swobodny spływ, czyli tzw. klasyczną przepływankę. W grę wchodzi przepływanka z przytrzymaniem, lub łowienie na stopa (trzymanie zestawu nieruchomo w jednym miejscu).
|
|
SKRZYDŁA
Wśród płaskich spławików szczególną grupę stanowią spławiki odchodzące w kierunku środka rzeki, w których zastosowano rozwiązania techniczne rodem z lotnictwa. Pozwalają one prowadzić spławik na odległości większej niż długość wędki. Daje to ogromne możliwości łowienia metodą przepływanki z przytrzymaniem na dużo większej odległości od brzegu niż w przypadku wszelkich innych spławików.
|
|
BOMBKI
Oczywiście na uciągach łowi się również klasyczną bombką, zwłaszcza tam, gdzie nurt jest nierówny i występują wiry. Spławik tego typu jest najlepszym rozwiązaniem, kiedy łowi się klasyczną przepływanką, lub przepływanką z lekkim i krótkim przytrzymaniem. Okrągły kształt korpusu gwarantuje stabilność spławika, a co za tym idzie również całego zestawu, oraz naturalną prezentację przynęty, szczególnie w nierównym nurcie.
|
|
Łezki
W warunkach równego uciągu stosuję się spławik o kształcie łezki. Rozwiązanie to stosuje się w rzekach i kanałach o średnim i słabym uciągu, powiedzmy do 8g. Najskuteczniejsza technika prowadzenia zestawu z takim spławikiem to przepływanka z przytrzymaniem, w której po wpuszczeniu spławik stosunkowo długo płynie bez jakiejkolwiek kontroli.
|
|
Łezki na jezioro
Bardzo podobna łezka, nieco bardziej wydłużona to typowy kształt spławika na kanały i jeziora, kiedy głębokość łowiska nie przekracza 3m. Na wodach stojących spławik tego typu jest bardzo stabilny przy pogodzie bezwietrznej, jak również w lekkim wietrze, a jednocześnie nie stawia zbyt dużego oporu rybie, która wciąga go podczas brania. Jest to prawdopodobnie najchętniej wybierany spławik na jeziora i kanały.
|
|
Cygaro
Alternatywą dla powyższego kształtu może być również wydłużone cygaro. Rozwiązanie bardzo popularne na jeziorach i kanałach o niewielkiej głębokości.
Gwarantuje stabilność zestawu w warunkach bezwietrznych oraz przy lekkiej fali, a jednocześnie nie stawia zbyt dużego oporu rybie podczas brania.
Oczywiście w zależności od producenta wymiary i proporcje spławików tego typu nieco się różnią.
|
|
Gruszka
Na większe głębokości, na wody stojące idealnie pasuje spławik grubszy u dołu i zmniejszający się ku górze, który idealnie sygnalizuje brania wynoszone, tzw. wystawki, charakterystyczne dla leszczy. Nisko położony punkt ciężkości gwarantuje doskonałą stabilność całego spławika. Łowiąc tego typu spławikami powinno się mieć przypon położony na dnie, ze śruciną sygnalizacyjną 2-5cm nad dnem. Idealny na warunki bezwietrzne, jak również lekki i średni wiatr.
|
|
Bojka
Bardzo popularnym kształtem do delikatnego łowienia na ochotkę jest charakterystyczna bombka, którą widać na zdjęciu. Korpus ten w połączeniu z delikatną antenką oraz metalowym kilem jest najlepszym rozwiązaniem na płytkie (do 2m), trudne kanały i jeziora o wolno płynącej, lub stojącej wodzie. Spławików tego typu używali na przykład Anglicy łowiąc płocie podczas Mistrzostw Świata na kanale Żerańskim w Warszawie, które zdecydowanie wygrali!
|
|
Przeciwwietrzne
W końcu spławik do łowienia w wietrze, na wodzie stojącej, przy dużej fali. Charakteryzują się bardzo długą antenką, na której bardzo często znajduje się dodatkowa kulka o niewielkiej wyporności, która dodatkowo stabilizuje spławik. Korpus spławika na wiatr ma zazwyczaj kształt klasycznego jeziorowego cygara, lub łezki osadzonej stosunkowo nisko na bardzo długiej antence.
|
|
Wreszcie mało popularne w naszym kraju spławik typu Avon, bez antenki, z zaokrągloną górą do łowienia na rzece. Bardzo popularne w Angli spławiki do lekkiej przepływanki na płytkich rzekach i kanałach. Spławik taki wyważa się na styk z powierzchnią wody, a obciążenie składa się z kilkunastu śrucin równomiernie rozłożonych pomiędzy haczkiem, a spławikiem. Dopełnieniem całości jest ciągłe nęcenie niewielką ilością robaków, lub ziaren.
|
Kolejny element spławika to antenka. To właśnie ona decyduje o czułości spławika i determinuje wielkość przynęty, jaką możemy użyć. Ogromny wpływ na obie te cechy ma materiał, z jakiego jest ona wykonana. Poniżej znajduje się krótka charakterystyka różnego rodzaju antenek stosowanych w spławikach.
Materiał: Metal
Wyporność: Brak
Widoczność: Minimalna
Wyważenie: Bardzo trudne
Czułość: Najwyższa
|
|
ANTENKA METALOWA
Tego rodzaju antenki używa się w przypadku kiedy ryby biorą bardzo ostrożnie. W innych razach należy raczej unikać tego rodzaju antenki, gdyż jest ona bardzo ciężka do wyważenia. Nawet najmniejsza śrucina nr.13 zatopi tę antenkę, dlatego wielu wędkarzy używa do niej specjalnego smaru, który dodaje jej wyporności oraz poprawia jej widoczność.
Antenka z metalu jest jednak najczulsza spośród wszystkich antenek i wskaże nawet najdelikatniejsze branie. Używamy jej do najmniejszych możliwych przynęt, jak ochotka, lub jokers.
|
Materiał: Włókno węglowe
Wyporność: Brak
Widoczność: Minimalna
Wyważenie: Bardzo trudne
Czułość: Wysoka
|
|
ANTENKA WĘGLOWA
Antenki węglowe mają bardzo zbliżone właściwości do tych zrobionych z metalu. Bardzo ciężko je wyważyć, gdyż praktycznie nie mają wyporności. Warto do ich wyważenia użyć specjalnego smaru do antenek, który zwiększa widoczność i wyporność antenki.
Z antenkami węglowymi używamy wyłącznie najmniejszych przynęt, jak ochotka, czy jokers.
|
Materiał: Włókno szklane
Wyporność: Minimalna
Widoczność: Słaba
Wyważenie: Trudne
Czułość: Wysoka
|
|
ANTENKA SZKLANA
Antenki zrobione z włókna szklanego mają bardzo małą wyporność, dlatego do ich wyważenia użyć należy najmniejszych możliwych śrucin (nr.13).
Jednak właśnie dzięki temu doskonale wskazują nawet najdelikatniejsze brania i są idealnym rozwiązaniem zarówno dla profesjonalistów, jak i początkujących. Antenki te używamy do najmniejszych przynęt, jak jokers, ochotka, lub pinka. |
Materiał: Plastik
Wyporność: Mała
Widoczność: Dobra
Wyważenie: Łatwe
Czułość: Duża
|
|
ANTENKA PLASTIKOWA
Antenki wykonane z plastiku są obecnie najczęściej wykorzystywane w spławikach wszelkiego typu. Ich dobra widoczność oraz łatwość wyważenia powodują, że są bardzo chętnie wybierane zarówno przez wędkarzy zawodowych, jak i amatorów. Oczywiście wyporność antenki plastikowej zależy przede wszystkim od jej średnicy.
Używając tych antenek możemy założyć na haczyk zarówno ochotkę, jak również pinkę, castera, czy nawet czerwonego robaka. |
Materiał: Bambus
Wyporność: Duża
Widoczność: Dobra
Wyważenie: Łatwe
Czułość: Średnia
|
|
ANTENKA DREWNIANA
Antenki drewniane najczęściej wykonane są ze ścianek bambusa, lub trzciny. Mają stosunkowo dużą wyporność i są doskonale widoczne.
Spławików z tymi antenkami używać będziemy do dużych przynęt, jak biały robak, dendrobena, czy wszelkiego rodzaju kanapki.
Oczywiście nie ma przeciwskazań aby użyć ochotki, czy pinki.
Antenki tego typu są idealne do łowienia z opadu, gdyż doskonale sygnalizują osadzenie się każdej śruciny zestawu!
|
Materiał: Plastik
Wyporność: Bardzo duża
Widoczność: Doskonała
Wyważenie: Łatwe
Czułość: Mała
|
|
ANTENKA PUSTA W ŚRODKU
Antenki puste w środku wykonane są z plastiku i charakteryzują się bardzo dużą wypornością oraz dobrą widocznością. Właśnie ze względu na te cechy spławiki z tego typu antenkami wykorzystuje się przy dużych przynętach (dendrobena, pellet, ciasto), jak również na rzekach, gdzie spławik musi przeciwstawić się sile nurtu, który chce go zatopić.
Spławiki tego typu są powszechnie stosowane na łowiskach karpiowych.
|
|
Dolna antenka, czyli kil spławika do tyczki zrobiony jest najczęściej z metalu, lub włókna węglowego, lub szklanego.
Metalowy kil stabilizuje spławik i cały zestaw, dlatego jest wskazany podczas łowienia w wietrze, jak również wszędzie tam, gdzie liczy się precyzja w prowadzeniu zestawu i prezentacji przynęty (np. łowienie na ochotkę w kanale, kiedy ryby biorą bardzo delikatnie).
Kil zrobiony z włókna węglowego, czy szklanego jest lżejszy, jednak o wiele bardziej odporny na zgięcia, co czyni spławiki z takim właśnie kilem idealnym rozwiązaniem na duże przeciążenia, czyli łowiska komercyjne i rzeki z dużymi rybami. Jednocześnie lekki kil daje lepsze wskazanie brania podczas łowienia z opadu. Spławik z takim właśnie kilem doskonale sygnalizuje osadzenie się każdej śruciny.
|
Spławik mocujemy do żyłki w dwóch miejscach: w dole za pomocą trzech koszulek silikonowych oraz w górze, przy korpusie. Spławiki różnią się nieco górnym elementem mocowania żyłki, a różnice te opisane są poniżej.
|
Metalowe oczko wklejone w korpus spławika jest klasycznym i najczęściej stosowanym rozwiązaniem stosowanym do mocowania spławika na żyłce zestawu. Daje ono możliwość szybkiego montażu spławika na żyłce, jednak przy dużych przeciążeniach może zostać wyrwane z delikatnej balsy.
|
|
Podobne, nieco nowocześniejsze rozwiązanie to sprężynka z nierdzewnego, cienkiego drutu, nawinięta na antenkę nieco powyżej korpusu. Funkcjonuje ona tak samo, jak oczko w korpusie, jednak nie występuje przy nim możliwość wyrwania, czy zniszczenia.
|
|
Aby zabezpieczyć delikatną balsę korpusu spławika przed przecięciem przez żyłkę, która przy dużym napięciu działa jak żyletka, w niektórych spławikach balsowych żyłka przechodzi przez wnętrze korpusu, przez specjalnie wklejoną rurkę. Jest to rozwiązanie stosowane przede wszystkim w spławikach karpiowych, lub rzecznych.
|
|
Podobne rozwiązanie zastosowano w spławikach, w których żyłka przechodzi przez korpus przez centryczny otwór, w który wchodzi również trzpień stanowiący kil i antenkę. Korpus na trzpieniu unieruchamia się koszulkami silikonowymi.
|
|
Wiele lizaków (płaskich spławików na rzekę) zamiast oczka ma wyprowadzony krótki kawałek drutu, do którego mocuje się żyłkę za pomocą koszulki silikonowej, dokładnie w ten sam sposób, jak robi się to na kilu. System ten umożliwia szybkie ściągnięcie spławika ze zestawu, na przykład do transportu.
|
|
